Zamknięcie szlaków: sezon skiturowy trwa od 15.12 do 15.4.
Najlepszy okres w przypadku dobrych warunków śniegowych przez cały sezon
Wymagane wyposażenie: w zależności od warunków, zalecamy tzw. raki skiturowe, raki, czekany – w przypadku oblodzenia wymagany jest sprzęt lawinowy
Opis trasy
Celem jest charakterystyczna przełęcz pomiędzy Trzema Przełęczami i Rochaczem Płaczliwym na głównej grani Tatr Zachodnich. Przełęcz łączy w zimie zamkniętą Dolinę Smutną na północy z Doliną Żarską. Jest to jedna z najbardziej klasycznych wypraw w Tatrach Zachodnich. Prowadzi przez otwartą przestrzeń i nieprzygotowany teren, więc nie jest odpowiednia dla narciarzy słabych lub początkujących (zwłaszcza przy oblodzeniach).
Wyjście
Całą wyprawę można przeprowadzić, prawie przez cały sezon, na fokach skiturowych. Raki skiturowe są potrzebne tylko wyjątkowych przypadkach, gdy są niesprzyjające warunki (np. oblodzony śnieg).
Trasa zaczyna się przy ujściu Doliny Żarskiej bezpośrednio na parkingu. Delikatne podejście, pierwsze około 5 kilometrów prowadzi do Schroniska Żarskiego. Dolina jest czasem utrzymywana przez ratrak, przejeżdża tamtędy skuter śnieżny, a także ślad jest wydeptany przez innych skiturowców. Na około pięciu kilometrach dolina ma przewyżenie około 400 metrów. Trasa przebiega wokół Schroniska Żarskiego, które jest idealnym przystankiem na przekąskę przed bardziej wymagającą (i bardziej stromą) częścią wyjścia. Nad schroniskiem jest to już wolna przestrzeń i nieprzygotowany teren, początkowo łagodny o nachyleniu do 30°. Kluczowe miejsce pod względem nawigacji znajduje się w lesie, około 500 metrów od schroniska. Tutaj droga rozchodzi się w lewo do obszaru Wielkich Zawratów, gdzie znajduje się także Smutna Przełęcz i w prawo do Małych Zawratów (Przełęcz Rohacza Płaczliwego i Przełęcz Żarska).
! Należy pamiętać, że zimowa droga nie jest kopią trasy letniego szlaku na Smutną Przełęcz. Po wspomnianym rozdrożu następuję stromy odcinek pomiędzy niskimi drzewami i kosodrzewiną. Ten odcinek jest często wyślizgany, twardy, z tzw. muldami, a czasem wymagane jest tutaj użycie raków skiturowych. Jest także wąski, dlatego warto zwrócić uwagę na narciarzy, którzy zdecydowali się na wcześniejszą wyprawę i zjeżdżają na dół.
Teren po około 500 metrach staje się łagodniejszy, a trasa będzie prowadzić przez tzw. Taras pod samą Smutną Przełęczą. Z tego miejsca jest już bardzo dobry widok na całą trasę Wielkich Zawratów, Baníkov, Trzy Kopy i Cel trasy – Smutną Przełęcz. Tuż nad tarasem zaczyna się obszar, który jest bardzo zagrożony powstaniem lawin. Niebezpieczna jest prawa strona, gdzie znajdują się strome zbocza Średniej Grani, dlatego należy tutaj być ostrożnym.
Podjazd w kierunku przełęczy stopniowo staje się coraz bardziej stromy, przez większość czasu mamy tzw. „zygzaki” (zakręty skialpinistyczne). Sama przełęcz to przyjemna równina z pięknym widokiem na północ, z masywami Rochacza Płaczliwego i Rochacza Ostrego, na południe znowu na Kotlinę Liptowską i Baranec.
Zjazd
Biegnie niemal identycznie jak trasa wyjściowa. Z Smutnej Przełęczy często szusuje się na nartach. Główny, centralny stok może być czasem rozbity przez narciarzy. Jest to szeroki żleb o przyjemnym nachyleniu. Węższy u góry, stopniowo rozszerzający się, osiągający nachylenie ponad 35 °. Paradoksalnie najtrudniejszy odcinek zjazdu znajduje się w strefie kosodrzewiny, poniżej tzw. Tarasu, ponieważ zbiegają się zjazdy także z okolicznych wzgórz, a przesieka pomiędzy kosodrzewiną jest dość wąska. Dalej prowadzi już tylko dawna trasa zjazdowa i niewielki odcinek w kierunku Schroniska Żarskiego. Jest to idealne miejsce na poczęstunek po wyprawie. W przypadku wiosennej ładnej pogody taras schroniska od strony południowej jest doskonałym miejscem na relaks, naładowanie baterii i czerpanie energii ze słońca. Od schroniska na parking to już przyjemny zjazd drogą na dół.
Symboliczny Cmentarz Ofiar Tatr Zachodnich – to miejsce czci powstało dzięki pracownikom słowackiego Górskiego Pogotowia Ratunkowego w Tatrach Zachodnich ze względu na rosnącą w ostatnich dwóch dekadach liczbę ofiar wypadków w górach oraz biorąc pod uwagę starania rodzin zmarłych i przyjaciół związane z umieszczaniem symboli pamięci w miejscach wypadków.
Sztolnia niedźwiedzia – to najdłuższa sztolnia w masywie Tatr Zachodnich i jednocześnie jedyne dostępne stare wyrobisko górnicze na Liptowie. Przestrzenie podziemne zdradzają tajniki pracy górniczej, sposoby transportu materiału górniczego oraz przeszkody, na jakie napotykali górnicy podczas swojej pracy.
Autobusom: Przystanek w dolinie, rzadkie kursy autobusu
Autom: Parking płatny, niestrzeżony, o dużej pojemności, z WC, bezpośrednio na początku trasy
Schronisko Żarskie – jest tutaj dostępna kuchnia i bufet z bogatą ofertą napojów i posiłków. Uwaga, nie można tutaj płacić kartą.
Schronisko Żarskie – zalecemy wcześniejszą rezerwację noclegu, ze względu na ograniczoną ilość miejsc w schronisku, oraz popularność tego miejsca. Weekendy są często rezerwowane z kilkumiesięcznym wyprzedzeniem.
W pobliżu parkingu znajduje się kilka innych obiektów, które także oferują usługi restauracyjne i noclegowe – Hotel Spojár, Bacówka Žiar, Schronisko Kožiar, Schronisko Třinec.
+
w krótkim czasie przejście z doliny w teren wysokogórski
widoki
zabudowana infrastruktura: parking, schronisko
dobre warunki śniegowe prawie przez cały sezon
–
rzadkie kursy autobusów
duża liczba turystów