Spotkanie niedźwiedzia podczas wędrówki jest mało prawdopodobne
Ostatnio coraz więcej mówi się i pisze o zwiększonym ryzyku spotkania ludzi z dzikimi zwierzętami, zwłaszcza niedźwiedziami. Czy wobec tego rozsądne jest obawianie się wędrówek po górach? Fakty są jasne – prawdopodobieństwo spotkania z brązowym futrzakiem podczas wędrówki jest minimalne.
Góry na Liptowie słusznie szczycą się swoim pięknem, ale także różnorodną florą i fauną. Turyści będą zachwyceni widokiem karkołomnych akrobacji kozicy górskiej, gracją sarny czy psotnym wyrazem twarzy świstaka. Wątpliwości budzi jedynie to, czy my chcemy spotkać na łonie natury niedźwiedzia, czy raczej wolimy odpuścić sobie takie spotkanie. Aby rozwiać te wątpliwości, przytoczmy kilka faktów.
Choć niedźwiedź brunatny jest naszym największym mięsożercą, to woli on jeść to, co uda mu się znaleźć w lesie. Nawiasem mówiąc, to on jest u siebie domu, a my przyjeżdżamy w odwiedziny. Ale misie z pewnością nie mają chęci na ludzi. Szczególnie lubią owoce leśne, larwy owadów czy mrówki, a jeśli chodzi o pokarm zwierzęcy, to wolą już martwe zwierzęta lub zdobycz upolowaną np. przez wilki. Te bardziej sprytne, które nauczyły się korzystać z ludzkich zasobów, będą cieszyć się kukurydzą lub resztkami jedzenia i paszy w miejscach dokarmiania dzikich zwierząt.
Niedźwiedzie żyją w ukryciu w lasach, a ich obecności można spodziewać się w miejscach takich jak różne formacje skalne, urwiska, nawisy i jaskinie lub w wykrotach drzew – gdzie misie lubią robić swoje gawry. W ciągu dnia niedźwiedź często ukrywa się w gęstych drzewostanach zagajników lub w kosodrzewinie. Niedźwiedź nie jest zainteresowany spotkaniem z człowiekiem i jeśli będziemy przestrzegać pewnych zasad, to nie powinno do niego dojść. Do podstawowych zasad należy nieporuszanie się w terenie wcześniej niż godzinę po wschodzie i nie później niż godzinę przed zachodem słońca, ponieważ to właśnie o świcie i zachodzie słońca zwierzyna jest najbardziej aktywna.
Ważne jest również, aby poruszać się wyłącznie po oficjalnie oznaczonych szlakach turystycznych. Niedźwiedzie są bardzo inteligentne i instynktownie unikają miejsc o zwiększonym ruchu ludzi. Większość spotkań z niedźwiedziami ma miejsce poza szlakami, gdzie rzadko spotyka się ludzi.
Najlepszym sposobem zapobiegania niechcianemu spotkaniu z niedźwiedziem jest poruszanie się w grupie lub przynajmniej w parach. Grupy ludzi naturalnie wydają różne dźwięki podczas poruszania się w terenie, jest to na przykład: rozmowa, stukanie rzeczy w plecaku, odgłos kroków na ziemi, szelest gałęzi i trawy. Zwierzęta słyszą wszystkie te dźwięki z wystarczającej odległości i w porę mogą uniknąć spotkania z człowiekiem. Jeśli zapuszczasz się samotnie na łono natury, wystarczy odpowiednio wcześnie dać o sobie znać, najlepiej zaanonsować się, czyli mówić sam do siebie, podczas przechodzenia przez nierówny teren, ale nie wolno krzyczeć.
Stukaj kijami o drzewo, skałę lub o siebie nawzajem albo noś dzwonek przyczepiony do plecaka, lub inny przedmiot, który pozwoli zwierzęciu usłyszeć cię we właściwym momencie. Na większe ryzyko narażeni są rowerzyści, ponieważ jeśli poruszają się zbyt szybko w trudnym terenie to zwierzę zobaczy ich zbyt późno, wtedy może instynktownie zareagować nerwowo.
W przypadku napotkania niedźwiedzia ważna jest odległość. Jeśli zauważysz niedźwiedzia z daleka, nie musisz się martwić tym, że cię zaatakuje, nawet jeśli cię zauważył. Po prostu wycofaj się spokojnie i powoli. Niedźwiedź może stanąć na tylnych łapach, ale nie oznacza to ataku, w tym momencie węszy i spróbuje ustalić, co dokładnie widzi. Jeśli niedźwiedź ma wystarczająco dużo czasu i przestrzeni, wybierze raczej ucieczkę niż atak, gdy zauważy człowieka. Jeśli przestrzegane są wymienione powyżej podstawowe zasady, istnieje bardzo małe prawdopodobieństwo zaskoczenia zwierzęcia w lesie. Jeśli jednak poruszasz się cicho po niezatłoczonym terenie lub wędrujesz głębiej w las, to może być za późno, aby niedźwiedź cię zauważył. W tym momencie stanie na tylnych łapach może wskazywać na atak, ale w większości przypadków będzie to zamarkowany manewr, po którym następuje ucieczka.
Największe ryzyko pojawia się, gdy zaskoczysz matkę z młodymi, wtedy może dojść do ataku w obronie młodych. W takim przypadku dobrze jest mieć pod ręką spray na niedźwiedzie i prawidłowo go użyć.
Nikt nie może zagwarantować 100% bezpieczeństwa na łonie natury, jednak to właśnie jej dzika natura jest jedną z atrakcji i jednym z powodów, dla których lubimy jeździć w góry. Najważniejsze to poruszać się po górach Liptowa z szacunkiem i rozsądkiem, wtedy zabierzemy z nich tylko te najpiękniejsze wspomnienia.
Artykuł powstał we współpracy z Parkiem Narodowym Niskie Tatry.